Tìm hiểu về bệnh Gumboro ở gà, một căn bệnh gây hại cho ngành chăn nuôi gia cầm. Hãy cùng khám phá nguyên nhân và phương pháp điều trị bệnh hiệu quả nhé.
Bệnh Gumboro là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng đối với ngành công nghiệp chăn nuôi gà trên toàn thế giới. Bệnh này gây ra thiệt hại lớn cho năng suất và sức kháng của đàn gà. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu về bệnh Gumboro ở gà, từ nguyên nhân gây ra, triệu chứng cho đến phương pháp điều trị hiệu quả.
Tìm hiểu về bệnh Gumboro ở gà
Bệnh Gumboro, hay còn gọi là bệnh IBD (Infections Bursal Disease), là một bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm đối với gia cầm. Đây là một bệnh lây truyền nhanh chóng trong đàn gà, đặc biệt tác động lên túi Fabricius – một bộ phận quan trọng của hệ thống miễn dịch của gà.
Sự xuất hiện của triệu chứng bệnh Gumboro ở gà thường diễn ra từ 3 đến 6 tuần tuổi và đây cũng là thời điểm có tỷ lệ cao nhất về tử vong. Tuy nhiên, IBD có thể ảnh hưởng đến các gà có tuổi lớn hơn, thậm chí đến mức 16 tuần tuổi, khi túi Fabricius đã hoàn thiện.
Đáng chú ý, vi-rút gây bệnh này có khả năng kháng cự mạnh với hầu hết các chất sát trùng và có thể tồn tại trong điều kiện môi trường lâu dài. Trong trại chăn nuôi nhiễm bệnh, vi-rút có thể tồn tại vài tháng. Thậm chí trong thức ăn và phân của gia súc cũng có thể tồn tại trong vài tuần.
Tỉ lệ mắc bệnh có thể rất cao, thậm chí đạt đến 100%, nhưng tỷ lệ tử vong thường chỉ từ 20% đến 30%. Quá trình bệnh kéo dài khoảng 5 đến 7 ngày, số lượng gà chết cao nhất thường xảy ra ở giai đoạn giữa quá trình này.
Nguyên nhân gây ra căn bệnh Gumboro
Để có thể hiểu hơn về bệnh Gumboro ở gà thì chúng ta cùng đi tìm hiểu về vi rút gây ra nó. Phần dưới đây sẽ cung cấp những thông tin chi tiết nhất về virus IBDV – nguyên nhân gây ra bệnh này:
Virus IBDV là gì?
Virus IBDV, một loại RNA virus thuộc họ Birnaviridae, chính là nguyên nhân chính gây bệnh Gumboro ở gà. Một số đặc điểm của loại vi rút này mà mọi người cần biết là:
- Virus có khả năng chống đối với điều kiện môi trường tự nhiên, bền vững ở độ pH ≥ 12 và pH ≤ 2. Đặc trưng của chúng là khả năng tồn tại lâu ngoài môi trường môi trường và kháng khuẩn.
- Virus này bị diệt ở 56°C trong 5 giờ, 60°C trong 30 phút. IBDV sẽ chết nhanh chóng ở 70°C.
- Các chất hóa học như formalin 0.5% (sau 6 giờ), phenol 0.5% (sau 1 giờ) và chloramin 0.5% (sau 10 phút) không thể tiêu diệt virus này.
- Phân rác và chất độn chuồng chính là nguồn tàng trữ virus gây bệnh Gumboro ở gà này. Chúng có khả năng tồn tại ở đây lên đến 122 ngày.
- Thời kỳ cảm nhiễm mạnh nhất nằm trong khoảng từ 3 đến 9 tuần tuổi của gà, đặc biệt là từ 3 đến 6 tuần tuổi. Đàn gà dưới 3 tuần tuổi mắc bệnh có thể không thể hiện triệu chứng lâm sàng rõ ràng, nhưng nó gây suy giảm miễn dịch.
- Bệnh Gumboro có thể xảy ra quanh năm, tập trung chủ yếu vào vụ đông xuân. Tỷ lệ mắc bệnh trong đàn có thể lên tới 100%. Tỷ lệ chết ở gà sau 3 ngày nhiễm bệnh từ 20% đến 30% và từ 5 – 7 ngày là tử vong nhiều nhất.
Cơ chế gây bệnh của virus
Virus gây ra bệnh Gumboro ở gà bắt đầu hoạt động ngay khi xâm nhập cơ thể. Trong khoảng thời gian từ 6 đến 8 giờ, IBDV đã nhân lên một cách đáng kể tại vị trí ban đầu. Chỉ trong thời gian ngắn, lượng virus đã có mặt trong hệ tuần hoàn của gà. Tiếp đó chúng lan tràn từ máu đến các cơ quan khác như gan, lách, túi Fabricius.
Sau khoảng 9 đến 11 giờ, lượng virus tăng lên đáng kể tại túi Fabricius, lúc này chúng bắt đầu tấn công tế bào Lympho B. Trong khoảng thời gian 48 đến 96 giờ kể từ khi xâm nhập, virus đã phá hủy một lượng lớn tế bào Lympho B, dẫn đến sự suy giảm. Đồng thời, bệnh tích vi thể và đại thể xuất hiện trong túi Fabricius và một số cơ quan khác.
Sự gia tăng liên tục của lượng IBDV trong cơ thể gà dẫn đến việc virus tiếp tục xâm nhập vào hệ tuần hoàn, gây ra tình trạng nhiễm trùng máu. Virus gây bệnh Gumboro ở gà tiếp tục tấn công vào các cơ quan thích ứng, gây ra biến đổi bệnh lý.
Lúc này xuất hiện các bệnh tích thẩm xuất dịch, xuất huyết, sung huyết ở cơ ngực, cơ đùi, túi Fabricius, lách và gan. Khi bị phá hủy, nó dẫn đến sự suy giảm miễn dịch của gà, khiến cho chúng trở nên mẫn cảm hơn với những bệnh truyền nhiễm khác.
Những triệu chứng về Gumboro xuất hiện ở gà
Bệnh Gumboro ở gà thường xuất hiện qua nhiều dấu hiệu đặc trưng. Những triệu chứng này thường trở nên rõ rệt sau khoảng 2-3 ngày kể từ khi gà tiếp xúc với virus. Những dấu hiệu thường gặp được đề cập trong phần dưới đây:
- Lông xù và ủ rũ: Gà mắc bệnh trông rất mệt mỏi và yếu đuối.
- Giảm ăn và nước: Một biểu hiện thường thấy là gà bị mất năng lượng dẫn đến giảm ăn và uống nước.
- Hành vi lạ thường: Gà bị ảnh hưởng năng lượng cơ thể, thường tự quay lại và cắn vào hậu môn của chúng.
- Tiêu chảy phân trắng có bọt và thậm chí có máu: Phân của gà mắc bệnh thường trở nên trắng và có bọt. Trong một số trường hợp, phân chúng có thể chứa cả máu. Đây là một dấu hiệu rất rõ ràng của bệnh Gumboro.
- Xác chết bẩn và chân khô: Khi gà mắc bệnh và tử vong, xác chết thường có vẻ bẩn bẩn và lông xù. Chân của chúng cũng có thể trở nên khô và cứng.
- Xuất huyết cơ ngực: Gà bị nhiễm bệnh thường có triệu chứng xuất huyết cơ ngực.
- Thận chứa nhiều muối urat: Một điểm đáng chú ý khác liên quan đến dấu hiệu bệnh Gumboro ở gà là sự thay đổi trong thận. Thận thường chứa một lượng lớn muối urat. Sự tác động này có thể gây ra sự suy yếu nghiêm trọng trong hệ thống miễn dịch của gà.
- Túi Fabricius sưng to và sau đó teo nhỏ: Sau khi gà bị nhiễm virus Gumboro, túi Fabricius có thể sưng to đáng kể. Cho đến ngày thứ 5 thì túi sẽ teo nhỏ dần.
Những con đường lây lan của bệnh Gumboro
Bệnh Gumboro ở gà lây lan qua nhiều con đường, tạo nên một mô hình lây nhiễm phức tạp. Dưới đây là một số con đường thường thấy nhất mà mọi người nên biết để có thể phòng tránh hiệu quả hơn:
Lây từ mẹ sang con
Gumboro có thể được nhiễm bệnh thông qua quá trình lây nhiễm từ mẹ sang con. Virus IBDV có thể tồn tại trong trứng gà, làm cho con gà mới nở đã bị nhiễm bệnh từ khi mới sinh.
Lây qua đường thức ăn và nước uống
Virus IBDV có thể tồn tại trong phân và nước tiểu của gà nhiễm bệnh. Khi gà khỏe mạnh tiêu thụ thức ăn hoặc nước uống đó thì vi rút có thể lây truyền vào hệ tiêu hóa.
Truyền nhiễm qua đường không khí
Virus bệnh Gumboro ở gà có thể tồn tại trong môi trường và được lây truyền qua không khí. Khi gà nhiễm bệnh thở ra hoặc tiết ra virus thông qua khí trôi trong không khí, có thể gây nhiễm bệnh cho gà khác trong môi trường chăn nuôi.
Lây qua dụng cụ chăn nuôi và người chăn nuôi
Vi rút có thể bám vào dụng cụ chăn nuôi như thiết bị, áo mưa, hoặc giày dép của người chăn nuôi. Người chăn nuôi cũng có thể là nguồn lây truyền bệnh khi họ không tuân thủ các biện pháp vệ sinh và an toàn.
Tiếp xúc trực tiếp với gà gây ra lây nhiễm
Gà nhiễm bệnh có thể lây truyền virus Gumboro cho gà khỏe mạnh thông qua tiếp xúc trực tiếp, bao gồm cả việc mổ nhau hoặc cắn nhau. Điều này cần được người chăn nuôi chú ý cách ly gà nhiễm.
Các bước trong phương pháp điều trị bệnh hiệu quả
Sau khi đã hiểu về nguyên nhân và dấu hiệu bệnh Gumboro ở gà, hãy cùng tìm hiểu cách điều trị hiệu quả và tăng cường sức đề kháng. Dưới đây là các bước quan trọng mà người chăn nuôi cần biết để chữa khỏi cho gà:
Bước 1: Vệ sinh chuồng trại
Việc duy trì sạch sẽ và đảm bảo môi trường thoáng mát trong chuồng nuôi là quan trọng. Để tiêu độc chuồng trại, sử dụng BESTAQUAM-S theo liều 4 – 6ml cho mỗi lít nước. Hòa 2 – 4 lít dung dịch này để phun trên mỗi 100m2 diện tích chuồng nuôi và tiến hành phun một lần mỗi ngày.
Bước 2: Xử lý các triệu chứng bệnh Gumboro ở gà
Khi bệnh Gumboro ở gà bắt đầu xuất hiện, quá trình xử lý triệu chứng nhanh chóng sẽ giúp chúng khỏi nhanh hơn. Dưới đây là những cách xử lý mà người chăn nuôi nên học hỏi:
- Hạ sốt: Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh, ngay lập tức hãy sử dụng Paradise với liều 1 – 2 lít/nước.
- Chống mất nước: Để cung cấp nước cho gà theo nhu cầu, sử dụng T.C.K.C với liều 3 – 5 lít/nước.
- Giải độc thận cấp: Để giải độc gan – thận cấp và tăng cường sức đề kháng, sử dụng Lesthionin – V với liều 1 ml/1 lít nước. Tiếp tục sử dụng cho đến khi tình trạng của gà đã hồi phục.
Bước 3: Kiểm soát giai đoạn phát bệnh tiếp theo
Ngay sau khi sốt giảm (thường vào ngày thứ hai hoặc ba), tiến hành phòng bệnh kế phát bằng Moxcolis với liều 1g/10kg trọng lượng cơ thể của gà/ngày. Để chữa trị bệnh Gumboro ở gà dứt điểm thì nên dùng liên tục trong khoảng thời gian từ 3 đến 5 ngày.
Bước 4: Bổ trợ và tăng sức đề kháng
Trong giai đoạn bệnh, bổ sung dinh dưỡng và tăng sức đề kháng cho gà là rất quan trọng. Mọi người nên sử dụng một vài loại thuốc sau cho chúng:
- Sử dụng Zymepro pha cùng nước uống với liều 2g/lít. Người chăn nuôi nên sử dụng loại này trong khoảng thời gian 3-5 giờ mỗi ngày.
- Cùng với đó, cho gà uống Bung Lông Bật Cựa 007S với liều 1g cho mỗi 2 lít nước. Mỗi ngày nên sử dụng 4-8 giờ.
- Lesthionin – V với liều 1ml cho mỗi 2 lít nước uống, sử dụng 4 giờ mỗi ngày để giúp cải thiện sức đề kháng và hỗ trợ quá trình hồi phục.
Cách phòng bệnh Gumboro ở gà
Việc phòng bệnh Gumboro ở gà là một phần quan trọng trong việc bảo vệ sức kháng và tăng năng suất. Dưới đây là một số biện pháp hiệu quả để đảm bảo sức kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh:
Vệ sinh, tiêu độc, khử trùng
Đảm bảo sự sạch sẽ trong môi trường sống của gà là điểm khởi đầu quan trọng. Tiến hành vệ sinh định kỳ, tiêu độc môi trường và khử trùng các khu vực quan trọng để ngăn chặn sự phát triển của virus.
Sử dụng kháng thể Gumboro
Trên thị trường hiện nay có sẵn kháng thể cho bệnh Gumboro ở gà và việc tiêm từ 1-2ml cho mỗi con có thể giúp cung cấp sự bảo vệ hiệu quả. Ngoài liều tiêm, còn có thể tăng cường bằng cách sử dụng liều uống gấp đôi liều tiêm.
Bổ sung thuốc bổ và vitamin
Cung cấp thêm thuốc bổ và vitamin cho đàn gà để tăng cường sức đề kháng. Sự mạnh mẽ của hệ miễn dịch là yếu tố quan trọng trong việc ngăn chặn bệnh Gumboro ở gà.
Giảm mật độ chuồng nuôi
Giảm mật độ chuồng nuôi giữa các con gà để giảm căng thẳng và nguy cơ lây truyền bệnh. Mật độ quá cao có thể làm tăng nguy cơ lây truyền Gumboro.
Vaccine phòng bệnh
Sử dụng vaccine phòng bệnh là một trong những biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ đàn gà khỏi Gumboro. Chọn vaccine phù hợp cho trại là quyết định quan trọng. Đảm bảo tuân thủ lịch tiêm và lựa chọn sản phẩm chất lượng để đảm bảo hiệu quả cao nhất.
Những điều cần biết về vaccine Gumboro
Như bên trên đã đề cập, muốn phòng tránh bệnh Gumboro ở gà thì người chăn nuôi nên sử dụng vaccine. Dưới đây là những thông tin cần biết về loại vaccine này:
- Chỉ định: Chỉ được sử dụng vắc xin này cho gà đang còn khỏe mạnh. Nếu chúng đang mắc bệnh thì chống chỉ định.
- Cách dùng: Có thể pha vắc xin bằng dung môi đã làm mát với tỉ lệ 0,1ml/liều để nhỏ mắt – mũi cho gà. Với gà lớn trên 3 tuần tuổi có thể uống toàn đàn.
- Vaccine phòng bệnh này cần được bảo quản từ 2 đến 8 độ.
- Trước khi sử dụng, tất cả các dụng cụ dùng để tiêm phòng cần phải được tiệt trùng trước. Không dùng hóa chất để sát trùng mà phải sử dụng nhiệt.
- Với vắc xin đã pha cần tránh ánh sáng mặt trời, giữ trong nước đá. Chỉ được sử dụng trong khoảng 2 đến 3 giờ.
- Trước khi tiêm cho gà hãy kiểm tra lọ vaccine phòng bệnh Gumboro ở gà xem có nứt vỡ hay không khí vào không.
Lời kết
Bệnh Gumboro ở gà có thể gây ra tổn thất nghiêm trọng cho ngành công nghiệp chăn nuôi gia cầm. Hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và biện pháp điều trị là quan trọng để bảo vệ đàn gà của mọi người. Hy vọng rằng bài viết này của Đá gà cựa dao đã giúp người chăn nuôi hiểu rõ hơn về bệnh Gumboro và cách đối phó với nó.