Bệnh CRD Ở Gà là gì? [Nguyên Nhân], [Cách Điều Trị] và [Phòng Bệnh]

Bệnh CRD ở gà còn được biết đến là bệnh hô hấp mãn tính gây ảnh hưởng nghiêm trong đến sức khỏe của vật nuôi. Biết cách phòng tránh và điều trị sẽ giúp đàn gà của bạn hạn chế tối đa nguy cơ mắc phải căn bệnh này. Cùng Đá Gà Cựa Dao khám phá những thông tin xoay quanh bệnh hen của gà này nhé.

Bệnh CRD ở gà là gì?

Bệnh CRD ở gà là Chronic Respiratory Disease (CRD) là một thuật ngữ y học sử dụng để mô tả nhóm các bệnh lý hô hấp mạn tính ảnh hưởng đến hệ hô hấp của động vật. Các bệnh CRD thường là các bệnh lý có tính chất mãn tính, kéo dài theo thời gian, thường không được chữa trị hoàn toàn. Chúng gây ra sự viêm nhiễm, tổn thương cho các cơ quan hô hấp như phổi, phế quản, hoặc màng niêm mạc họng.

Bệnh CRD xuất hiện ở nhiều loài động vật khác nhau, bao gồm gia cầm, gia súc, thậm chí cả con người. Những triệu chứng chung của bệnh bệnh CRD ở gà bao gồm khó khăn trong việc thở, ho, đi kèm với tiết nhiều, sốt, mệt mỏi. Nguyên nhân chính của các bệnh CRD thường liên quan đến nhiễm trùng vi khuẩn hoặc viêm nhiễm môi trường hô hấp.

Điều quan trọng trong quản lý, điều trị các bệnh CRD là sớm chẩn đoán và tiến hành liệu pháp thích hợp. Ngoài ra, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa, xây dựng môi trường sống là quan trọng để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh,duy trì sức khỏe cho cả người và động vật.

Nguyên nhân phổ biến gây bệnh CRD ở gà

Bệnh CRD hay Chronic Respiratory Disease là một trong những vấn đề sức khỏe quan trọng trong ngành chăn nuôi gia cầm, ảnh hưởng đáng kể đến năng suất sản xuất cũng sức đề kháng của đàn gà. Dưới đây là các nguyên nhân quan trọng gây ra bệnh CRD ở gà.

Yếu tố vi khuẩn

Nguyên nhân gây bệnh CRD trên gà là sự kết hợp của các yếu tố nhiễm trùng. Hai loại vi khuẩn thường gặp nhất Mycoplasma gallisepticum và Mycoplasma synoviae là nguyên nhân chính gây ra bệnh CRD này.

• Mycoplasma gallisepticum (MG): đây là một loại vi khuẩn Mycoplasma phổ biến, nguy hiểm trong ngành chăn nuôi gia cầm. MG tấn công màng niêm mạc hô hấp của gà, gây ra viêm nhiễm và làm hỏng cơ quan hô hấp. Gà có thể lây nhiễm MG qua tiếp xúc trực tiếp với động vật nhiễm trùng hoặc thông qua sản phẩm dịch tiết của chúng như nước mắt, mũi, phân.
• Mycoplasma synoviae (MS): loại Mycoplasma này cũng gây ra bệnh CRD ở gà. MS tấn công màng niêm mạc hô hấp, các khớp cơ thể gà. Nhiễm trùng MS thường diễn ra qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua việc sử dụng trang thiết bị nhiễm trùng hoặc không rửa sạch.

Yếu tố môi trường

Môi trường chăn nuôi của gà đóng vai trò quan trọng trong phát triển bệnh CRD ở gà. Môi trường không tốt làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, lây lan của bệnh. Dưới đây là một số yếu tố từ môi trường làm xuất hiện bệnh hô hấp mãn tính ở gà:

• Nhiệt độ, độ ẩm: môi trường quá nóng hoặc quá ẩm tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của vi khuẩn Mycoplasma. Điều này đặc biệt đúng trong mùa hè nóng bức hoặc mùa mưa, ẩm ướt.
• Quá đông đúc trong chuồng trại: sự chật chội, quá đông đúc trong chuồng trại gây căng thẳng, stress cho gà. Điều này làm yếu hệ miễn dịch của chúng dẫn đến dễ bị nhiễm trùng hơn.
• Môi trường không sạch sẽ: bụi, phân cùng các dụng cụ bẩn chứa vi khuẩn, gây nhiễm trùng. Đặc biệt, nếu không duy trì vệ sinh sạch sẽ trong môi trường sống của gà, vi khuẩn lây lan nhanh chóng.
• Sự tiếp xúc với động vật nhiễm trùng: gà nhiễm trùng thông qua tiếp xúc trực tiếp với động vật khác như chim hoang dã hoặc động vật khác ngoài đàn gà, đặc biệt trong môi trường chăn nuôi tự nhiên.

Đặc điểm gây bệnh CRD ở gà

Bệnh CRD trên gà là một bệnh lây lan chủ yếu qua đường hô hấp, nguyên nhân gây bệnh này có những đặc điểm đáng chú ý:

• Sự tiếp xúc trực tiếp giữa gà nhiễm trùng và gà khỏe, hoặc thậm chí qua các dụng cụ chăn nuôi, bụi bẩn, môi trường không tốt, đều có thể là nguồn lây nhiễm. Bệnh CRD cũng có khả năng truyền qua phôi trứng, tạo ra nguy cơ nhiễm trùng cho thế hệ sau.
• Ngoài ra, bệnh thường bùng phát mạnh khi sức đề kháng của gà bị suy yếu do nhiều yếu tố gây stress. Chúng bao gồm việc ghép đàn gà, mật độ nuôi quá dày, thay đổi thời tiết đột ngột, nhiễm trùng đồng thời với các mầm bệnh khác khi chăm sóc. 
• Môi trường nuôi gà cũng đóng vai trò quan trọng khi có nhiều bụi bẩn hoặc mật độ NH3 và H2S (amoni và hidro sunfua) quá cao sẽ làm cho bệnh CRD trở nên trầm trọng hơn, ảnh hưởng đến hệ hô hấp của gà.
• Bệnh CRD ở gà thịt thường xuất hiện vào giai đoạn từ 2 tuần tuổi trở lên. Tỷ lệ tử vong thường thấp ở loại bệnh này thấp nếu gà không mắc thêm các bệnh khác. Tuy nhiên, trong thực tế bệnh CRD sẽ hay nhiễm vi khuẩn E. coli khiến cho tình trạng bệnh trở nên phức tạp hơn và được gọi là bệnh CRD phức hợp (CCRD) hoặc bệnh viêm túi khí. Điều này làm cho việc quản lý bệnh trở nên khó khăn hơn, đòi hỏi sự chú tâm đến nhiều yếu tố khác nhau trong môi trường chăn nuôi và chăm sóc sức khỏe của gà.

Triệu chứng, ảnh hưởng của bệnh CRD ở gà

Để có thể phòng bệnh CRD hiệu quả thì việc nhận biết triệu chứng cùng bệnh tích của chúng là cực kỳ quan trọng. Việc này không chỉ giúp quá trình chẩn đoán chính xác mà còn đánh giá tác động của nó đối với sức khỏe, tình trạng của đàn gà. 

Triệu chứng CRD ở gà

Triệu chứng của bệnh CRD trên gà là một phần quan trọng để xác định bệnh và bắt đầu quá trình điều trị, chăm sóc một cách kịp thời. Dưới đây là một số triệu chứng chính mà gà trải qua khi mắc bệnh CRD:

• Ho kèm tiếng kêu thở rít: một trong những triệu chứng đặc trưng nhất của CRD là sự xuất hiện của tiếng kêu thở rít cùng tiếng ho trong đàn gà. Gà bị nhiễm trùng hô hấp, viêm nhiễm màng niêm mạc của phế quản, dẫn đến tình trạng ho khan, tiếng thở rít, giống như tiếng kêu của người bị cảm lạnh.
• Sổ mũi, tiết nước mắt: gà mắc bệnh CRD thường có tiết mũi nhiều, tiết nước mắt dày. Mắt của gà bị đỏ và sưng to với dấu hiệu viêm nhiễm màng niêm mạc.
• Mất cân nặng và Kém phát triển: bệnh CRD ở gà làm cho gà mất cân nặng, kém phát triển. Sự giảm ăn, mệt mỏi do khó khăn trong việc thở ảnh hưởng đến tăng trưởng, hiệu suất sinh sản.
• Sự suy yếu, lờ đờ: gà mắc bệnh CRD thường trở nên yếu đuối khi không có khả năng chống lại các bệnh khác. Điều này dẫn đến sự lờ đờ, thiếu sức sống cũng như kém linh hoạt.

Bệnh tích CRD trên gà

Bệnh CRD ở gà gây ra một loạt bệnh tích đáng chú ý, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp cùng các cơ quan nội tiết của chúng. Dưới đây là một số bệnh tích thường thấy khi gà bị mắc bệnh CRD:

• Khí quản sung huyết: bệnh CRD gây ra sự tổn thương cho mạch máu trong niêm mạc khí quản, dẫn đến việc xuất hiện máu trong khí quản. Điều này làm cho khí quản trở nên đỏ, sưng to và gây khó khăn cho quá trình thở.
• Túi khí viêm dày: bệnh CRD gây viêm nhiễm, tổn thương cho túi khí của gà. Túi khí trở nên đục, dày, chứa bã đậu, làm giảm khả năng lưu thông không khí cũng như gây khó khăn trong việc thở.
• Viêm phổi: bệnh CRD ở gà thường gây ra viêm phổi ở nhiều mức độ khác nhau, bao gồm viêm phổi, hoại tử, tổn thương cấu trúc của phổi. Điều này làm giảm khả năng hô hấp của gà, dẫn đến triệu chứng thở nhanh, khó khăn.
• Viêm màng bao tim và màng bao gan: trong trường hợp bệnh CRD kết hợp với nhiễm trùng bởi vi khuẩn E. coli, xảy ra viêm màng bao tim, màng bao gan. 
• Bệnh tích trên gà đẻ: trên gà đẻ, bệnh CRD thường có những bệnh tích riêng biệt như ống dẫn trứng sưng to, thủy thũng, vòi trứng bị viêm. Điều này làm giảm năng suất trứng, gây ra triệu chứng không thoải mái cho gà.

Hướng dẫn chẩn đoán bệnh CRD ở gà

Chẩn đoán bệnh CRD trên gà là một quá trình quan trọng để xác định bệnh, áp dụng biện pháp điều trị thích hợp. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán bệnh hô hấp mãn tính ở gà thông thường được sử dụng:

• Triệu chứng lâm sàng: quan sát các triệu chứng lâm sàng của bệnh trên đàn gà là bước đầu tiên trong quá trình chẩn đoán. Các triệu chứng như tiếng kêu thở rít, ho, tiết mũi nhiều, khó khăn trong việc thở, sự mất cân nặng có thể là dấu hiệu của bệnh CRD.
• Xét nghiệm mẫu dịch tiết: lấy mẫu dịch tiết từ khí quản, phế quản của gà để phân tích giúp xác định sự hiện diện của vi khuẩn Mycoplasma, nguyên nhân chính gây bệnh CRD ở gà. Xét nghiệm này còn đánh giá mức độ viêm nhiễm trong hệ hô hấp.
• Xét nghiệm máu: xét nghiệm máu để đánh giá sự thay đổi trong sự hiện diện của dấu hiệu viêm nhiễm, sự suy yếu của hệ miễn dịch.
• Xét nghiệm phân tích tế bào: các xét nghiệm tế bào của mẫu dịch tiết giúp xác định sự thay đổi trong tỷ lệ tế bào máu, các yếu tố khác liên quan đến tình trạng sức khỏe của gà.

Cách điều trị bệnh CRD ở gà hiệu quả nhất

Sau khi nhận thấy dấu hiệu và chuẩn đoán được đúng bệnh thì người nuôi pháp áp dụng các biện pháp xử lý khác nhau để điều trị, chăm sóc phù hợp.

Sử dụng thuốc kháng sinh

Việc sử dụng thuốc kháng sinh trong điều trị bệnh CRD trên gà cần được hướng dẫn bởi chuyên gia thú y và dựa trên tình trạng cụ thể của đàn gà cũng như mức độ nhiễm trùng. Dưới đây là một số loại thuốc kháng sinh mà được sử dụng trong điều trị bệnh CRD:

• Tylosin: Tylosin là một trong những thuốc kháng sinh phổ rộng thường được sử dụng trong điều trị bệnh CRD ở gà. Nó có khả năng kiểm soát vi khuẩn Mycoplasma, sử dụng qua nước uống hoặc qua thức ăn.
• Tilmicosin: Tilmicosin là một loại kháng sinh có hiệu quả đối với nhiễm trùng Mycoplasma và một số vi khuẩn khác gây bệnh hô hấp. Tilmicosin thường được sử dụng dưới dạng tiêm bắp hoặc tiêm dưới da.
• Enrofloxacin: đây là một loại kháng sinh thuộc nhóm fluoroquinolone và có khả năng tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn gây bệnh, bao gồm cả Mycoplasma. Tuy nhiên, việc sử dụng enrofloxacin trên gà thường cần sự hướng dẫn và quản lý cẩn thận vì có nguy cơ tạo ra sự kháng thuốc.
• Doxycycline: Doxycycline là một loại kháng sinh tetracycline có khả năng kiểm soát Mycoplasma và một số vi khuẩn khác trong hệ hô hấp. Nó thường được sử dụng thông qua nước uống hoặc qua thức ăn của gà.

Sử dụng Vitamin để trị bệnh CRD ở gà 

Vitamin giúp củng cố hệ miễn dịch của gà, cung cấp dinh dưỡng cần thiết để hỗ trợ quá trình phục hồi sức khỏe, giảm nguy cơ lây lan của bệnh. Dưới đây là một số loại vitamin thường được sử dụng trong điều trị bệnh CRD ở gà:

• Vitamin C: Vitamin C có khả năng củng cố hệ miễn dịch của gà, giúp giảm viêm nhiễm trong hệ hô hấp. Nó cũng có tác dụng làm giảm triệu chứng tiết nước mắt, nước mũi ở gà mắc bệnh CRD.
• Vitamin E: Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ màng tế bào khỏi sự tổn thương do viêm nhiễm. Nó cũng có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự khỏe mạnh của hệ miễn dịch.
• Vitamin A: Vitamin A hỗ trợ chức năng của mắt và hệ hô hấp, giúp gà duy trì tình trạng sức khỏe tốt.
• Vitamin D: Vitamin D cần thiết cho quá trình hấp thụ, sử dụng canxi, giúp duy trì sự mạnh mẽ của xương và mỏ.

Hướng dẫn phòng bệnh CRD ở gà

Phòng bệnh CRD trên gà là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe, hiệu suất của đàn gà, bao gồm:

• Kiểm soát môi trường sống: đảm bảo chuồng nuôi sạch sẽ, thoáng mát, có hệ thống thông gió tốt để giảm nguy cơ nhiễm trùng hô hấp từ vi khuẩn, bụi bẩn. Giảm mật độ nuôi để tránh quá đông đúc, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn lây lan.
• Chăm sóc dinh dưỡng: cung cấp thức ăn cân đối, chất lượng để tăng cường hệ miễn dịch của gà đồng thời đảm bảo đủ nước sạch cho đàn gà.
• Phòng tiêm ngừa: thường xuyên tiêm vaccine để phòng chống các vi khuẩn gây ra bệnh CRD ở gà
• Kiểm soát stress: tránh những yếu tố gây stress cho đàn gà như thay đổi đột ngột trong môi trường sống, ghép đàn, hoặc mật độ nuôi quá cao.
• Giám sát định kỳ: thực hiện giám sát định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh CRD. Xử lý các trường hợp nghi ngờ một cách nhanh chóng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.

Kết luận

Bài viết trên Đá Gà Cựa Dao đã mang đến cho người nuôi những thông tin quan trọng về bệnh CRD ở gà. Đây là căn bệnh phổ biến gây ảnh hưởng đến sức khỏe của gà cần được lưu tâm để không ảnh hưởng đến chất lượng chung của đàn. Đừng quên áp dụng các phương pháp phòng bệnh CRD tốt để đảm bảo gà luôn khỏe mạnh nhé.